Οι τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις φωτογραφίζουν την Τουρκία του Ερντογάν να παίζει ένα πολυδιάστατο και επικίνδυνο παιχνίδι, όπου τα εθνικά συμφέροντα κυριαρχούν αδιαμφισβήτητα, συχνά σε βάρος διεθνών νορμών, συμμαχιών και γειτονικών χωρών. Αυτή η τακτική δεν είναι απλώς επιθετική – είναι ένας υπολογισμένος, υβριδικός μηχανισμός επιρροής που αξίζει προσοχής.
1. ΑΟΖ & Θαλάσσια Σύγκρουση: Η Εκμετάλλευση του Χάους
- Λιβύη: Με ταυτόχρονα μνημόνια με την αναγνωρισμένη κυβέρνηση και την αντιπολίτευση (LNA), η Άγκυρα δημιουργεί δίπολα εξάρτησης. Η στρατιωτική της παρουσία (συμπεριλαμβανομένων συριακών μαχητών) εξασφαλίζει λιμάνια και διεκδικήσεις ΑΟΖ, καταπατώντας διεθνές δίκαιο.
- Ανατολική Μεσόγειος: Επιθετικά σκάνη με ερευνητικά πλοία σε ελληνικές/κυπριακές υδάτινες ζώνες, συνδυαζόμενα με αμφισβητήσεις υφισταμένων συνόρων, αποτελούν ψυχολογικό πόλεμο και πραγματική απειλή.
2. Η Τουρκία ως “Γεωπολιτικό Τζόκερ”: Ο Διπλός Ρόλος σε Συγκρούσεις
- Ουκρανία: Παρά την παρουσία στο ΝΑΤΟ, η Άγκυρα εξάγει τεχνολογία μη επανδρωμένων (Bayraktar) στην Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζει τη σουηδική/φινλανδική ένταξη και διατηρεί στενές σχέσεις με τον Πούτιν. Μετά την επίσκεψη Ερντογάν στη Μόσχα, ακολούθησε η παράδοση του Αζόφ σε Ρώσους – μια κίνηση που δείχνει την ικανότητα της Τουρκίας για απρόβλεπτες στροφές.
- Συρία: Εισβολές στο βόρειο τμήμα (Πηγές Ειρήνης) προστατεύουν τα σύνορά της, αλλά εδραιώνουν ζώνη επιρροής, ενώ ταυτόχρονα συνεργάζονται ρητά με τη Ρωσία. Παράλληλα, κατηγορούνται για “ασπρόμαυρη” διακίνηση πετρελαίου από κατεχόμενες περιοχές.
3. Μεταναστευτικό Όπλο & Ευρωπαϊκή Πίεση
Η χρήση μεταναστών/προσφύγων ως μοχλού πίεσης (όπως στα ελληνικά σύνορα το 2020) αποτελεί ανήθικη τακτική εκβιασμού. Η απειλή να “ανοίξει τις πύλες” προς την ΕΕ εκμεταλλεύεται την ευρωπαϊκή αδυναμία, ζητώντας χρηματοδοτήσεις και πολιτικές παραχωρήσεις.
4. Εσωτερικός Αυταρχισμός & Εξωτερική Εκστρατεία
Ο εθνικιστικός λόγος και οι επεκτατικές πολιτικές (π.χ. αναφορά σε “Μπλε Πατρίδα”) εξυπηρετούν τον εσωτερικό αυταρχισμό. Με την οικονομία σε κρίση και κοινωνικές εντάσεις, ο Ερντογάν τροφοδοτεί την εξωτερική “πολεμική ρητορική” για να ενώνει την εσωτερική βάση και να εκτρέπει την προσοχή.
Το Κόστος του Παιχνιδιού
Αυτή η στρατηγική έχει σοβαρές συνέπειες:
- Εκτόξευση τριβών στο ΝΑΤΟ, υπονομεύοντας την αλληλεγγύη της συμμαχίας.
- Κίνδυνος θερμού επεισοδίου στην Ανατολική Μεσόγειο ή το Αιγαίο.
- Ενίσχυση ρωσικής επιρροής στη Μέση Ανατολή, με την Τουρκία ως ασταθή παράγοντα.
- Καθίζηση του διεθνούς δικαίου, με την επικράτηση του “δικαίου του ισχυρού”.
Συμπέρασμα: Ανάγκη για Στρατηγική Αντιμετώπιση
Η Τουρκία δεν είναι απλώς ένας “δύσκολος εταίρος”. Είναι μια δύναμη που παίζει με φωτιά, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο – από στρατιωτική επιθετικότητα και παραβατική διπλωματία έως υβριδικά εργαλεία (μεταναστευτικό, πληροφορίες) – για να προωθήσει τη θεωρία της “Μεγάλης Τουρκίας”.
Η διεθνής κοινότητα, και ειδικά η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, πρέπει να σταματήσουν την πολιτική της επιείκειας και να αντιμετωπίσουν την Άγκυρα με:
- Ενιαίο μέτωπο κυρώσεων για παραβιάσεις (π.χ. ΑΟΖ, ανθρώπινα δικαιώματα).
- Ενίσχυση αμυντικής συνεργασίας μεταξύ χωρών της ανατολικής Μεσογείου (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος).
- Κατηγορηματική απόρριψη του εκβιασμού μέσω μεταναστευτικών ροών.
- Στρατηγική προσέγγιση που εξισορροπεί πίεση και διαλόγου, χωρίς να ανταμείβει την ανατρεπτική συμπεριφορά.
Το “βρώμικο παιχνίδι” της Άγκυρας δεν είναι απλώς απειλή για γείτονες – είναι προσβολή στη διεθνή τάξη και σταθεροτητα. Η ανοχή του έχει λήξει. Ώρα για αποφασιστική απάντηση.